Ընդդիմադիր դաշտում որևէ մրցակցության, նոր հայտնի գոյություն ունեցող ուժերի և ձևաչափերի հանդեպ զգայական արձագանքն ու անգամ ընդվզումը, իրավիճակային առումով, միանգամայն հասկանալի երևույթ է: Հեղափոխությունից հետո ընդդիմության ձևավորման համար պայքարը բավականին թեժ է և խիտ, ու էլ ավելի է այդպիսին լինելու՝ մի շարք պատճառներով, որոնցից գլխավորը, թերևս, մրցակցային քաղաքականության ակնկալիքն է, որ ունեն քաղաքական հայտ ներկայացնողները: Խորքային առումով, սակայն, զգայական արձագանքն ու ընդվզումը՝ ամեն մրցակցի հայտնվելուն, կամ ընդհանրապես եղած մրցակցությանը զուգահեռ, խոսում է ավելի շուտ որևէ ուժի մրցակցային թերությունների, քան առավելության, թուլությունների, քան վստահության մասին: Հատկապես երբ խոսքը վերաբերում է մրցակցային քաղաքական դաշտում գործունեություն ծավալելու պատրաստ ուժերի համար, որոնց ակնկալիքը հանրային վստահությունը, հանրային քվեն, հանրային աջակցությունն է և ոչ թե իշխող որևէ ուժի հետ ստվերային, կուլիսային պայմանավորվածությունն ու, ըստ այդմ էլ, սեփական քվոտայի համար մրցակցելը: Որովհետև, եթե խոսքը հանրային վստահության վրա հիմնված քաղաքական պայքարի, մրցակցության մտայնության մասին է, ապա այդտեղ մրցակցային առավելությունը պետք է լինի ոչ թե որևէ մրցակցի հանդեպ սև քարոզչությունը կամ հակաքարոզչության տաղանդը, այլ հանրությանն արվելիք առաջարկների հետաքրքրությունը, գրավչությունը, ներառականությունը, հեռանկարայնությունը և այդօրինակ այլ հատկանիշներ:
Անկասկած է, որ հակաքարոզչությունը, միմյանց դեմ հռետորաբանությունը, միմյանց՝ ոչ միայն իշխանության հասցեին ընդդիմախոսությունը քաղաքականության անքակտելի մաս է և հնարավոր չէ հեռանալ դրանից կամ չեզոքացնել այն: Միևնույն ժամանակ, իհարկե, շատ կարևոր է, թե ինչ մշակույթի շրջանակում է տեղի ունենալու այդ ամենը՝ անմնացորդ հիստերիայի և լալահառաչությա՞ն, թե՞, այդուհանդերձ, հիմնավորվածության ու փաստարկվածության դաշտում: Բայց և այնպես, եթե մենք կուլիսային, ստվերային, «պլանային» քաղաքականությունից պետք է անցում կատարենք արդիական, հանրային քաղաքականության դաշտ, որտեղ ամեն ինչ որոշվում է հանրության ձայնի համար մրցակցությամբ, գերակշռողը չի կարող չլինել հանրության հետ հարաբերությունում սեփական գույնը մատուցելու կարողությունը, ոչ թե որևէ մրցակցի գունազրկելու կամ սևով ներկելու հնարամտությունն ու հաճախ նույնիսկ անամոթությունը: Հարցն իրապես սկզբունքային է, թե ինչի վրա է կառուցվելու հայկական արդիական քաղաքականությունը կամ, այլ կերպ ասած՝ նոր Հայաստանի քաղաքականությունը:
Միաժամանակ, խնդիրն անշուշտ ունի զուգահեռ, որովհետև շատ կարևոր հանգամանք է և այն, թե ինչպես է քաղաքականությունը չափելու և գնահատելու հանրությունը: Եթե այն գնահատվում է «հաց և տեսարաններ» հայտնի հռոմեական սկզբունքով, ապա աներկբա է, որ մշտապես կգտնվեն «լավ հաց» և «տաք տեսարաններ» մատուցողներ: Այլ կերպ ասած, կձևավորվի առաջարկի և պահանջարկի հայտնի առևտրային հարաբերակցությունը, ինչի հետևանքով, որպես կանոն, քաղաքականությունը վերածվում է պարզ առևտրի: Ըստ այդմ, երբ հանրությունը հետագայում դժգոհում է ներքաղաքական հարաբերությունների հենց այդ բնույթից, երբ որպես կանոն դառնում է «լավ հաց» ու «տաք տեսարանների» սպառող և վերածվում է դրա արդյունքում ծնվող քաղաքական առևտրի մանրադրամի, պետք է մշտապես հիշի քաղաքական պահանջարկի համար ունեցած պատասխանատվության մասին, չդնելով այն լոկ առաջարկ ներկայացնողների վրա: Ի վերջո, քաղաքական արդիականացումը այդ իմաստով, այսպես ասած, երկկողմ երթևեկություն է, և միմյանց պետք է ընդառաջ գնան հանրային քաղաքականության պահանջ ունեցող ուժերն ու հանրությունը: Իհարկե, անհրաժեշտ է շեշտել կարևոր հանգամանքը՝ էլիտայի պատասխանատվությունը, ինչը բոլոր դեպքերում պետք է լինի գերակա, որովհետև պատասխանատու էլիտաներն են ի վերջո առաջացնում հանրության հանդիպակաց պատասխանատու շարժումը:
